[…] Om te schrijven zoals die mannelijke schrijvers moest ik eerst in Londen of Milaan zien te komen. Maar hoe? Eenvoudige landbouwers uit de kibboets vertrokken immers niet zomaar voor een tijdje naar Londen of Milaan om daar inspiratie op te doen voor hun werk. Als ik kans wilde maken in Parijs of Rome te …
Categorie: Jodendom
Koning David had kapsones. Meir Shalevs tekstanalyse van het Oude Testament
De eerste liefde in de Bijbel is niet die van Adam voor Eva. Ze begeren elkaar, maar het woord ‘liefde’ wordt niet genoemd. Dat gebeurt pas als God tegen Abraham zegt: ‘Neem uw zoon, uw enige, die gij liefhebt, Isaak, en ga heen naar het land Moria, en offer hem aldaar tot een brandoffer.’ Meir …
Drie eeuwen van joods onbehagen
In een verhelderend boek worden levens van joodse sleutelfiguren geregen tot één rijkgeschakeerd verhaal over de emancipatie van joden in landen waar ze niet welkom waren, maar wél slaagden. Het omslag van De weg uit het getto toont een afbeelding van een menora uit een dertiende-eeuwse Hebreeuwse Bijbel uit Spanje. Minder toepasselijk kan bijna niet bij een boek dat gaat over de pogingen …
Vriendschappelijk vuur, een chanoekaverhaal van A.B. Yehoshua
Vanaf het begin van mijn vertaalcarrière heb ik A.B. Yehoshua al willen vertalen, maar het is er niet eerder van gekomen. Zelfs zijn iets minder geslaagde boeken zijn altijd nog een genot om te lezen. Yehoshua weet als geen ander een complete, rijkgeschakeerde wereld op te roepen, waarin zowel aandacht is voor de details in …
Het familieleven rond een stofzuiger
Een oma die haar stofzuiger niet wil gebruiken omdat hij het huis vies maakt (er zit stof in!). Die haar bezoek buiten ontvangt om haar huis schoon te houden. Maar die ook haar kleinzoon aanmoedigt om vooral iedere keer een ander meisje mee te nemen (‘Jonge jongens moeten van vriendin wisselen als van sokken’). Het …
Kauwgom en ijs, wat wil je nog meer! Jiddisje schrijver Sjolem Aleichem zag als lid van een nieuwe klasse de traditionele wereld verdwijnen
Vanwege pogroms in Rusland vertrokken joden naar Amerika. Sjolem Aleichem keek in zijn verhalen naar de sloebers die bleven en naar hen die het ‘beloofde land’ beproefden. Het is vreemd gesteld met de Jiddisje schrijver Sjolem Aleichem (1859-1916). Mild en ironisch schrijft hij over de joodse kleine luiden, arme sloebers met baarden die de hele …
Waar bleven de limmetjes? De Jiddisje brieven van Samuel Boas
In het archief van de Engelse admiraliteit liggen 40.000 brieven die tussen 1650 en 1815 van en naar Nederland gezonden zijn. Ze zijn nooit op hun bestemming aangekomen. De Nederlandse schepen waarmee ze vervoerd werden, zijn door Engelsen gekaapt, waarbij de lading in beslag genomen werd. Een klein deel van de brieven is in het …
Een gelijkmatige onderduiker in een bordeel
Hoewel Aharon Appelfeld (Czernowitz 1932) een hekel heeft aan de benaming ‘Holocaustschrijver’, maakt de Israëlische auteur er geen geheim van dat zijn werk geïnspireerd is door zijn ervaringen als joods kind in Oost-Europa kort voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nadat zijn moeder door de Duitsers was doodgeschoten, kwam hij met zijn vader in een …
4-meitoespraak Amsterdam-Oost
Vandaag is het 64 jaar geleden dat er in Nederland een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog. En vandaag is het zeventig jaar geleden dat in Jeruzalem de Israëlische schrijver Amos Oz werd geboren. Zijn roman Een verhaal van liefde en duisternis gaat over zijn jeugd en over de geschiedenis van zijn joodse familie, die …
Buigen maar niet barsten. De basis van ‘Fiddler on the Roof’en een roman van Manger uit het Jiddisj vertaald
Zo indringend als Sjolem Aleichem de teloorgang van de joodse wereld in ‘Tevje de melkboer’ binnenlaat, zo ‘onbekommerd-vrolijk’ wil Itsik Manger die in zijn roman ‘Lied van het paradijs’ ontkennen. Tevje de melkboer van Sjolem Aleichem zal menigeen vaag bekend voorkomen. Al was het maar omdat dit boek de basis vormde voor de musical …
