Categorie: Jodendom

De folklorist

Avrom Karpinovitsj Op de vismarkt van Wilne was het vol. In de smalle doorgang tussen de rijen kuipen liepen vrouwen uit de hele omgeving rond. Omdat de vrouwen van Poplaves en Zaretsje er lucht van hadden gekregen dat uit de meren van Braslav goedkope spiering was aangevoerd, kochten ze flink in. De vingers van de …

Lees verder

Avrom Karpinovitsj (1913-2004)

In het vorige nummer van Grine medine berichtten we over de dood van Josl Birstein. Nog voordat het nummer was uitgekomen, op 22 maart 2004, overleed een andere belangrijke Jiddisje schrijver, Avraham (Avrom) Karpinovitsj. Avrom Karpinovitsj werd in 1913 geboren in Wilne. Zijn vader, Moisje Karpinovitsj (1882-1941), was de oprichter van het Jiddisje Volkstheater van …

Lees verder

Vechten om de vlag

Sjolem Alejchem (of Sjolom Alejchem, zoals hij volgens Vassallucci’s Jiddische Bibliotheek heet) is vooral bekend als de auteur van Tevje de melkboer, waarop de musical Fiddler on the Roof (Anatevka) is gebaseerd. De melkboer Tevje, een traditionele jood in de Oekraïne aan het eind van de negentiende eeuw, ziet zijn vertrouwde wereld onder zijn handen …

Lees verder

Zes weken Jiddisj in New York

Na een paar dagen logeren bij vrienden en familie én een uitstapje naar de Niagara Falls arriveer ik op zondag 22 juni per auto in New York. Als ik vanuit New Jersey op de Lincolntunnel af rijd, zie ik de skyline van Manhattan. Voor het eerst zonder Twin Towers. Ach… Natuurlijk ben ik benieuwd hoe …

Lees verder

Betrokkenheid beter dan sancties. Geen doorbraak na verkiezingen in Israël

De Israëlische verkiezingen hebben weer niet de gehoopte doorbraak gebracht. Waarschijnlijk krijgt Sharon de kans zijn politiek van de harde hand ongewijzigd voort te zetten. Steeds meer mensen buiten Israël, ook in Nederland, ook bij D66, hebben hun geduld met Israël inmiddels helemaal verloren. Zij pleiten voor economische sancties om het land te dwingen de nederzettingen te ontmantelen en …

Lees verder

Afkicken in Jeruzalem. Roman van David Grossman

David Grossman schrijft graag tweelingboeken. In het ene boek behandelt hij een thema diepgravend en serieus, in het volgende luchtiger, en vaak meer op jongeren gericht. Zo was Het zigzagkind, een avonturenverhaal over een jongen aan het begin van de puberteit, het luchtige antwoord op De grammatica van het gevoel, waarin een jongen van dezelfde …

Lees verder

In de steek gelaten. Israëliërs en Palestijnen, elf jaar na hun bezoek aan Nederland

Terwijl Palestijnen zelfmoordaanslagen plegen en Israëliërs keihard terugslaan, kijken jonge mensen uit beide kampen terug op hun ontmoeting in Amsterdam, elf jaar geleden. Net zoals toen hopen ze op vrede, maar hun wanhoop is niet ver weg. Twee jaar geleden werd de vader van Hisham Abdallah doodgeschoten door Israëlische militairen. Ze wilden zijn huis bij …

Lees verder

Het rijke joodse leven

Toen de Amsterdamse Bijenkorf vier jaar geleden een signeersessie hield van joodse auteurs uit verschillende landen, stroomde het publiek massaal toe. Israëlische grootheden als Amos Oz, Meir Shalev en David Grossman hadden niet te klagen over belangstelling, maar er was één waarvoor men zich letterlijk verdrong: Chaim Potok. De Amerikaans-joodse schrijver, die gisteren op 73-jarige …

Lees verder

De laatste joden van Litouwen. Terug naar Wilna

Ooit was Litouwen een centrum van joodse cultuur. Nu telt de joodse gemeenschap nog maar 5.000 leden. Een Amerikaanse hoogleraar verhuisde naar Vilnius om te redden wat er te redden is. Hij ontmoette mensen die zestig jaar geen Jiddisch meer hadden gesproken. ‘Fantastisch.’ De synagoge van de Litouwse hoofdstad Vilnius zit vol. De voorzanger zingt …

Lees verder

Waar Grades moeder groente verkocht. Zomercursus Jiddisj in Wilne

De Deen die naast mij zit in het vliegtuig naar Kopenhagen is verbaasd als ik zeg dat mijn einddoel Vilnius is. Wat heeft iemand daar te zoeken? Eenmaal aangekomen vind ik de Litouwse hoofdstad alleszins de moeite waard. De allure van een wereldstad heeft het niet, het oogt zelfs wat ingeslapen, maar het oude centrum …

Lees verder