Categorie: Jodendom

Aharon Appelfeld (1932-2018)

Op 4 januari overleed de Israëlische schrijver Aharon Appelfeld, 85 jaar oud. Hij werd in 1932 geboren in het toen Roemeense Czernowitz, in een intellectueel Duitstalig joods gezin. Zijn ouders konden zich moeilijk voorstellen dat juist Duitsers hen wilden vermoorden. En ze waren daarin niet de enigen, getuige Appelfelds bekendste roman Badenheim 1939 (1980; Nederlandse …

Lees verder

Moed en talent. Willy Brill 1926-2017

Op 10 november 2017 overleed Willy Brill, mede-oprichtster van de Stichting Jiddisj, initiatiefneemster van Grine medine, het literaire tijdschrift voor liefhebbers van de Jiddisje taal, actrice, en vertaalster van Jiddisje romans, verhalen en gedichten. Ze heeft tot het laatst toe doorgewerkt. Haar dood kwam volstrekt onverwacht. Grine medine 69 (januari 2018) is vrijwel geheel gewijd aan Willy’s …

Lees verder

Karpinovitsj in woord en beeld over het joodse Wilne

Als je benieuwd bent naar het vooroorlogse joodse leven in Wilne (de huidige Litouwse hoofdstad Vilnius), en dan vooral naar het leven van de gewone mensen en van de onderwereld, is het de moeite waard om Avrom Karpinovitsj (1913-2004) te lezen. In Grine medine 16 (juli 2004) schreef ik een in memoriam over hem. Je kunt dat …

Lees verder

Woe ahin? De opmerkelijke levensloop van zanger Leo Fuld

Twintig jaar geleden overleed de ooit wereldberoemde Leo Fuld, zanger van het Jiddisje levenslied. Hij werd 84 jaar oud. Mijn eerste kennismaking met Fuld (1912-1997) vond begin jaren negentig plaats tijdens het vertalen van de roman De grammatica van het gevoel van David Grossman (later heruitgegeven door Cossee als De uitvinder van geheimen). Een van de – …

Lees verder

Een belangrijke dag in Lake Success. 70 jaar geleden stemde de VN voor het delingsplan van Palestina

Zeventig jaar geleden, op 29 november 1947, stemden de Verenigde Naties over het plan  om Palestina op te splitsen in een joods en een Arabisch deel. Het was in feite een onmogelijk plan, dat zowel de joden als de Palestijnen weinig hoop bood op een levensvatbare staat. Toch had de joodse gemeenschap in Palestina het …

Lees verder

Michel Krielaars leest eindelijk ‘Zie: liefde’

‘Zie: liefde’ van David Grossman was een van de eerste boeken die ik uit het Hebreeuws vertaalde, en zeker het meest gecompliceerde. NRC-recensent en chef-Boeken Michel Krielaars​ kocht het in 1990, toen de vertaling net verschenen was, maar kwam er niet toe het te lezen. Onlangs deed hij dat eindelijk wel, en hij was er …

Lees verder

Martelen uit gehoorzaamheid. Herbert Kelman: ‘Beulen doen gewoon hun werk’

Lang geleden, begin jaren negentig van de vorige eeuw, werkte ik mee aan MRM Mensenrechtenmagazine, een maandblad dat was opgericht door (voormalige) redacteurs van Wordt Vervolgd, het ledenblad van Amnesty International. Helaas wist het blad niet voldoende abonnees aan zich te binden en heeft het maar één jaar bestaan. Voor het tweede nummer (februari 1992) interviewde ik …

Lees verder

Verliefd op een Palestijn? Dat mag je niet lezen

Aan een Israëlische minister dankt deze schrijver het succes van haar roman over de liefde tussen een Palestijn en een Israëlische. Al voordat het boek in enige taal was vertaald, was de Israëlische roman Grensleven van Dorit Rabinyan (1972) wereldnieuws. Een voorstel om het boek op een leeslijst voor middelbare scholieren te zetten werd door het ministerie …

Lees verder

Leonard Cohen is dood. Maar ‘Hallelujah’ leeft voort, ook in het Jiddisj

Ze sloegen dus wel ergens op, al die toespelingen rond de verschijning van zijn laatste album: Leonard Cohen is nu echt dood. Ik vond hem soms moeilijk te volgen in zijn spirituele zoektochten: Jezus, Boeddha, zelfs bij die enge Scientology-beweging blijkt hij een tijdlang gezeten te hebben. Toch is de joodse traditie waarin hij is …

Lees verder

Alweer twee jaar geleden: gepromoveerd op oude kranten

Twee jaar geleden alweer: mijn promotie aan de UvA over de Koerant, de oudste Jiddisje krant ter wereld (Amsterdam 1686-1687). Facebook was zo vriendelijk me eraan te herinneren. Je kunt het proefschrift nog steeds in digitale vorm lezen in de proefschriftenbank van de UvA. Meer informatie in dit bericht op deze website. Intussen staat de bul …

Lees verder