De weeskindertjes van Berthe Meijer

In het prille en iets minder prille begin van ons huwelijksleven raadpleegden wij steevast de recepten van Hugh Jans in Vrij Nederland en van Berthe Meijer in NRC Handelsblad. Vaak knipten we die uit en stopten we ze in onze receptenbak; daar staan ze nog steeds, en sommige gerechten maken we ook nog steeds. Hugh Jans is alweer een flink tijdje dood, en vandaag kwam het bericht dat ook Berthe Meijer is overleden, 74 jaar oud. Ter nagedachtenis heb ik vandaag weeskindertjes gemaakt. Dat zijn krentenbollen, gevuld met gehakt, ui appel en nog het een en ander. Lees het recept hieronder maar. Er staat geen datum op, maar ik schat dat het uit het eind van de jaren zeventig stamt.  De naam, en ook de aard van het recept doen vermoeden dat het om een oud streekgerecht gaat, maar ik heb nooit kunnen achterhalen waar het dan vandaan komt en waarom het zo heet. Onze kinderen vonden het altijd erg lekker en maken het nu soms zelf als ze mensen te eten krijgen. Ze zeggen er dan bij dat het een traditioneel familierecept is, maar het komt dus gewoon uit de kookrubriek van Berthe Meijer.

Berthe Meijer begon in 1972 met haar rubriek in NRC Handelsblad, en hoe lang ze ermee doorgegaan is, weet ik niet; ze heeft het in elk geval lang volgehouden. Een tijdlang hoorde je niet zoveel meer over haar, maar twee jaar geleden kwam ze in het nieuws omdat ze een boek had geschreven, Leven na Anne Frank. Ze schrijft daarin hoe ze als klein meisje Bergen-Belsen overleefde, samen met haar zusje. Haar ouders overleefden het niet. Ze schrijft ook dat ze in het kamp werd voorgelezen door Anne Frank, die ze nog kende uit Amsterdam. Ik heb het niet gelezen, deels omdat ik een beetje huiverig ben voor boeken waarin mensen hun ervaringen koppelen aan Anne Frank. Misschien heb ik Berthe daarmee onrecht gedaan. Hoe dan ook, uit de artikelen die verschenen naar aanleiding van het boek, bijvoorbeeld uit het mooie interview van Coen Verbraak in Vrij Nederland, werd duidelijk dat ze geen makkelijk leven heeft gehad. Ze groeide op in kindertehuizen, had een tumultueuze relatie met haar naamgenoot Ischa en verloor een van haar twee zoons in 2009 aan kanker. Maar vooral was in alles wat ze deed de oorlog op de achtergrond aanwezig. Koken en schrijven over koken hielpen een beetje: ‘Ik had een missie in het leven: ik kon andere mensen gelukkig maken met eten. Mooier kon het niet’, zegt ze in het hierboven genoemde interview.

Daar hebben wij dus onze weeskindertjes aan te danken. Van iemand die zelf ook een weeskindje was, bedenk ik nu pas.