De Dam tot Damloop heeft dit jaar voor het eerst een vrouwenloop: de Women Win Damloop over vier mijl. Eén euro van elke inschrijving gaat naar de organisatie Women Win, die er een sportproject voor meisjes in Zimbabwe mee ondersteunt.
“Sport is geen luxe, het is een basisbehoefte”, zegt directeur en oprichtster Astrid Aafjes van Women Win. “Kijk eens hoeveel jongetjes er voetballen overal ter wereld? Jóngetjes, ja! Maar meisjes en vrouwen hebben ook recht op sport.” Hoeveel impact sport op vrouwen kan hebben, zag Aafjes bij de Course Féminine in Casablanca, een tienkilometerwedstrijd voor vrouwen, waaraan ook veel Marokkaanse vrouwen uit Nederland meedoen: “Toen ik zag hoe uitbundig de vrouwen waren, dacht ik: waarom zouden we die toegevoegde waarde van de sport niet meer gebruiken om vrouwen in hun ontwikkeling te steunen?” Aafjes werkte toen als programmadirecteur bij Mama Cash, een organisatie die vrouweninitiatieven ondersteunt. Daar kon ze haar ideeën niet kwijt, daarom richtte ze twee jaar geleden Women Win op.
Roze ballen
Het geld voor de Dam tot Damloop gaat naar een project in Zimbabwe. Aafjes: “Dat land ligt totaal op zijn gat. NGO’s (non-gouvernementele organisaties) zijn er verboden, dus het moet van individuele mensen komen. Onze contactpersoon Wadzi Katsande werkt met meisjes die hoofd zijn van een huishouden, nadat de ouders zijn overleden. Wadzi gebruikt sport om de meisjes samen te brengen. Door sport kunnen ze weer even kind zijn en bovendien krijgen ze voorlichting over het bestieren van een huishouden en hoe ze zich staande moeten houden. Wadzi vroeg de meisjes wat voor sport ze wilden beoefenen, maar ze hadden geen idee. Uiteindelijk is het netbal geworden, een soort korfbal. Er waren niet eens ballen. Toen heeft Wadzi roze ballen gekocht.”
Maar wat heeft Women Win met de Dam tot Damloop te maken? Aafjes: “Women Win legt weliswaar de nadruk op het buitenland, maar we willen onze eigen achtertuin niet verwaarlozen. Daarom steunen we de stichting Be Interactive, die in Amsterdam laagdrempelige hardloopcursussen verzorgt voor allochtone vrouwen. Onder anderen voor hen wilde ik ook heel graag een hardloopwedstrijd zoals in Casablanca.” Le Champion-directeur Cees Lansbergen hoorde ervan en was meteen enthousiast. Jammer genoeg valt de Dam tot Damloop dit jaar op het Suikerfeest, waardoor het aantal islamitische vrouwen beperkt zal zijn. “Heel jammer,”zegt Aafjes, “maar we willen er een jaarlijks evenement van maken, en hopelijk doen ze volgend jaar wél massaal mee.”
Haram
Een aantal van die vrouwen komt elke dinsdagochtend bijeen in buurtcentrum het Pluspunt in Geuzenveld, het startpunt voor een van de loopgroepen van Be Interactive. Op de laatste dinsdag voor de zomervakantie zijn het er maar drie. “Normaal hebben we wel een stuk of vijftien deelneemsters,”zegt de trainster, “maar de meeste zijn al vertrokken naar Marokko.” De drie aanwezige dames zien er niet uit als gemiddelde hardlopers, zoals uit de foto’s blijkt. Wel dragen ze professionele hardloopschoenen, van sponsor Nike. Ook de training verloopt anders dan gemiddeld. Eén loopster heeft last van haar knie en kan alleen maar wandelen, de andere twee lopen af en toe een paar honderd meter hard en wandelen dan weer een stukje. Niettemin nemen ze de training heel serieus. Ze doen regelmatig mee aan loopjes zoals de Midzomernachtcross in het Amsterdamse Bos, de Hilversumse Ladies Run en de Vondelparkloop, en zelfs, in 2007, de Course Féminine in Casablanca. Dit jaar waren ze daarvoor weer in training, maar helaas is de wedstrijd op het laatste moment afgelast.
Terug in het buurtcentrum vertellen Rachida Addi (58) en Achoucha El-Aroussi (61) dat ze al vier jaar lopen. En met plezier. Ondanks de opmerkingen van Nederlanders die zich verbaasden over hun kleding, en van Marokkanen die sport voor vrouwen haram (ongeoorloofd volgens de Koran) vonden. Rachida: “Ik ben erg gelovig, maar sport ís niet haram.” Achoucha: “Ik doe wat ik goed vind, het maakt me niet uit wat anderen denken.” Ze zouden het lopen niet meer willen missen. Achoucha: “Ik had altijd last van mijn rug, nu voel ik me veel beter.” Rachida: “Het geeft veel voldoening. Je vergeet je problemen. Ik had suikerziekte, nu heb ik geen medicijnen meer nodig. We letten ook veel meer op wat we eten.”
Mannen
Zainab Makhlouf (42) is algemeen directeur van Be Interactive, dat in het Pluspunt ontstaan is. “Vijf jaar geleden waren hier regelmatig bijeenkomsten voor allochtone vrouwen”, vertelt ze. “Daar werden allerlei thema’s besproken. Toen het een keer over gezondheid en sport ging, bleek dat sommige dames graag wilden hardlopen. Toen is Nike hier begonnen met Start to Run. Nike doneerde de schoenen, het buurthuis organiseerde een cursus van tien weken, die werd afgesloten met een hardloopevenement in het Amsterdamse Bos.”
Zainab kwam er iets later bij. “Ik wist al gauw: hardlopen is mijn ding. Ik wilde ermee doorgaan, en daar bleek veel animo voor te zijn. We kregen ondersteuning van het stadsdeel en van Nike, op voorwaarde dat er een stichting kwam. Dat werd Be Interactive.” Aanvankelijk werd een medewerkster van het stadsdeel directeur van de stichting. Na een jaar volgde Zainab haar op. Inmiddels zijn er groepen in verschillende stadsdelen en ook in Amstelveen, Den Haag en Lelystad. “En je ziet de vrouwen veranderen”, zegt Zainab. “Eerst durfden ze nauwelijks het buurthuis binnen. Daar zaten mannen die commentaar hadden: vrouwen moeten kinderen opvoeden! Maar ze lieten zich niet wegjagen.” Ook was het een hele schrik toen de vrouwen bij de eerste Midzomernachtcross ontdekten dat er mannen aan deelnamen. “We hadden het niet van tevoren verteld”, zegt Zainab. “Een paar vrouwen zijn afgehaakt, maar de meeste vonden het juist leuk.”
Zainab is zelf een lichtend voorbeeld: “Ik was opgevoed met het idee dat meisjes niet sporten. Mijn eerste mijlpaal was de vijf kilometer bij de Midzomernachtcross. Ik dacht: dat kan ik nooit, maar het is me gelukt, zonder te wandelen! Toen dacht ik: als ik dat kan, kan ik nog veel meer bereiken. Inmiddels heb ik een opleiding voor docent NT2 (Nederlands als tweede taal) gevolgd. Mijn man vond dat hardlopen aanvankelijk niets, al zei hij niet dat het niet mocht. Hij dacht: het drijft wel over. Nu accepteert hij het. En de andere dingen die ik doe ook. Hij kan me toch niet stoppen.”
Er is nog plaats bij de Women Win Damloop. Schrijf je in op www.damloop.nl/womenwin. Zie ook www.womenwin.org en www.beinteractive.org.
Gepubliceerd in Le Champion september 2009
